ژئوشیمی و سنگ‌زایی بازالت‎های سازند ابرسج (اردوویسین بالایی)، البرز شرقی، شمال‎ شاهرود

Authors

  • حبیب الله قاسمی
  • زکیه کاظمی
  • عزیزالله طاهری
Abstract:

به‎رغم کمیابی سنگ‌های اردوویسین در ایران، رخنمون‎های قابل‌توجهی از آن‌ها با عنوان سازندهای آبستو، ابرسج و قلی در شمال و جنوب‎ غرب شاهرود وجود دارد. در سازندهای ابرسج و قلی، رخنمون‎های پراکنده‎ای از سنگ‌های بازالتی دیده می‎شود که تاکنون مطالعه نشده‎اند. این بازالت‎ها حاصل برون‌ریزی اولین ماگماهای تولید‌ شده در خلال آغاز حرکات کششی و کافت‎زایی دیرینه‌تتیس در البرز شرقی هستند. این‌ها شباهت نزدیکی با بازالت‎های سلطان میدان با سن سیلورین داشته و به صورت گدازه، دایک و سیل در واحدهای رسوبی اردوویسین بالایی رخنمون دارند. براساس مطالعات ژئوشیمیایی، این سنگ‌ها دارای ترکیب بازالت، تراکی بازالت و تراکی آندزیت بازالتی بوده و دارای ماهیت قلیایی و مشخصات درون‌صفحه‎ای هستند. نمودارهای بهنجارشده نسبت به گوشته اولیه و کندریت، حاکی از نسبت بالای LREE/HREE و غنی‎شدگی از LREE بدون هیچ‌گونه تهی‎شدگی از HFSE هستند. در نمودارهای تمایز محیط زمین‎ساختی، این سنگ‌ها در محدوده بازالت‎های قلیایی کافت‎های درون‌قاره‎ای قرار می‎گیرند. نمودارهای دوتایی نسبت‎های عناصر ناسازگار (مانند La/Yb در برابر Dy/Yb) نشان می‎دهند که ماگمای بازالتی والد، بر اثر ذوب‌بخشی 14 تا 16 درصدی یک منبع گوشته‎ای گارنت - پریدوتیتی در اعماق 100 تا 110 کیلومتری حاصل شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

محیط زمین‎ساختی و ویژگی‌های خاستگاه سنگ‌های آذرین سازند ابرسج (اردوویسین فوقانی)، البرز شرقی، شمال شاهرود

Outcrops of the Upper Ordovician igneous rocks, as basaltic lava and microgabbroic dyke and sill, present within the Abarsej and Ghelli formations in north and southwest of Shahrood. These rocks have basaltic, trachybasaltic and basaltic trachyandesitic composition with alkaline nature. Their parallel patterns on the primitive mantle and chondrite normalized spider diagrams indicate the common ...

full text

ماگماتیسم اردوویسین-دونین در شمال شاهرود: شاهدی بر کافت‌زایی طولانی مدت پالئوتتیس در البرز شرقی

یکی از ویژگی‌های واحدهای سنگی اردوویسین تا دونین در نواحی شمال شاهرود، حضور حجم زیادی از سنگ‌های آذرین با ترکیب بازالتی به شکل دایک، سیل و گدازه در درون آنها است. بیشترین حجم این سنگ‌های آذرین به طور عمده در مجموعه بازالتی سلطان‌میدان قرار دارد که با ضخامتی در حدود 1000 متر به شکل جریان‌های متعدد گدازه بازالتی، آگلومرای بازالتی، توف و چندین میان‌لایه رسوبی در بازه زمانی اردوویسین فوقانی تا ابتد...

full text

پترولوژی، ژئوشیمی و ویژگی‎های محل منشا سنگ‎های آذرین اردوویسین پایانی در سازند ابرسج، شاهرود

علی‎رغم کمیابی سنگ‎های اردوویسین در ایران، رخنمون‎های قابل توجهی از آن ها در شمال و جنوب‎غرب شاهرود تحت عنوان سازندهای آبستو، ابرسج و قلی وجود دارد. سازند ابرسج (به سن اردوویسین فوقانی) یک سازند غیر رسمی است که لیتولوژی عمده‎ی آن شامل ماسه‎سنگ، شیل سبز تا خاکستری و شیل سیلتی می‎باشد. تجزیه و تحلیل کلیه شواهد صحرایی از قبیل ساختارهای رسوبی نشان می‎دهند که سازند ابرسج در یک محیط رسوبی توربیدایتی ...

مقایسه‎ ‎سنگ‎های آذرین مافیک سازند قلی (اردوویسین بالایی) و شیست‎های گرگان در پهنه البرز خاوری

بر پایه مطالعات چینه‎شناختی، سنگ‌ مادر شیست‎های گرگان و سازند قلی در پهنه البرز خاوری ویژگی‎های سنگ‎شناختی و محتوای فسیلی یکسانی دارند و برخلاف تصورات پیشین، این شیست‎ها به پرکامبرین تعلق ندارند. سنگ‎های آذرین مافیک موجود در این دو واحد سنگی نیز همانندی‎های سنگ‎شناختی و ژئوشیمیایی فراوانی دارند. این سنگ‎های آذرین مافیک شامل بازالت، تراکی‌بازالت و تراکی‌آندزیت بازالتی به همراه سیل‎ها، دایک‎ها و ...

full text

ماگماتیسم اردوویسین-دونین در شمال شاهرود: شاهدی بر کافت زایی طولانی مدت پالئوتتیس در البرز شرقی

یکی از ویژگی های واحدهای سنگی اردوویسین تا دونین در نواحی شمال شاهرود، حضور حجم زیادی از سنگ های آذرین با ترکیب بازالتی به شکل دایک، سیل و گدازه در درون آنها است. بیشترین حجم این سنگ های آذرین به طور عمده در مجموعه بازالتی سلطان میدان قرار دارد که با ضخامتی در حدود 1000 متر به شکل جریان های متعدد گدازه بازالتی، آگلومرای بازالتی، توف و چندین میان لایه رسوبی در بازه زمانی اردوویسین فوقانی تا ابتد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  12- 23

publication date 2012-03-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023